środa, 27 sierpnia 2014

Zespół niespokojnych nóg (RLS)


Zespół niespokojnych nóg (RLS) to zaburzenie ruchowe, które manifestuje się nieprzyjemnymi doznaniami. Dotyczą one głównie kończyn dolnych. Wymuszają poruszanie nogami, ich masowanie lub uciskanie, co łagodzi objawy. 


Nowa reklama

W ostatnim czasie, obiadowy spokój mąci nowa reklama. Promowany jest preparat, który łagodzi objawy zespołu RLS. A właściwie co to są niespokojne nogi? - najprostsze pytanie, które rodzi się po wysłuchaniu tejże reklamy. No cóż, jest lek to trzeba opowiedzieć o tym zaburzeniu.


Zespół Willisa-Ekboma, choroba Ekboma czy RLS to zaburzenie ruchowe najczęściej występujące podczas snu. Charakteryzuje się obecnością nieprzyjemnych doznań (mrowienie, uczucie "zatkanych" żył, parestezje kończyn), które zmuszają do prouszania nogami, gdyż zabieg ten niweluje lub zmniejsza objawy. Dolegliwości narastają wtedy, gdy pozostajemy w spoczynku (oglądanie TV, odpoczynek w ciągu dnia) z wyraźnym maksimum podczas snu (długotrwały bezruch). 
Jak się okazuje, zespół ten jest powszechny i dotyczy około 8% populacji Europy i Stanów Zjednoczonych. Objawy zgłaszane są znacznie częściej przez kobiety. Objawy mogą pojawić się już w 20. - 30. roku życia, są wtedy mało nasilone, a ich moc rośnie wraz z wiekiem.

Coś musi szwankować

Jeśli pojawiają się objawy i mówimy o danym zaburzeniu, zjawisko to powinno mieć patofizjologiczne wyjaśnienie. W przypadku zespołu RLS zadanie nie jest proste. W myśl opublokowanych prac, można wskazać kilka kierunków zaburzeń.
Niektóre donosy wskazują na zaburzenia przewodnictwa nerwowego (układ dopaminergiczny jąder podkorowych), co wprowadza komponentę neurologiczną zaburzenia. Może to wynikać z zaburzeń gospodarki żelaza (drugi wariant zaburzenia), które niezbędne jest do syntezy dopaminy - neurotransmitera. Restless legs syndrome może (ale nie musi!) przebiegać wraz z:

  • anemią z niedoboru Fe,
  • u regularnych dawców krwi,
  • w ciąży,
  • w przewlekłej niewydolności nerek,
  • przy farmakoterapii wybranimy lekami.

W większości przypadków punktem uchwytu jest żelazo, jego metabolizm i korelacja z procesem syntezy dopaminy.

Jak rozpoznać RLS?

Rozpoznanie ustala się na podstawie wnikliwie zebranego wywiadu lekarskiego, w którym pojawią się charakterystyczne objawy. Trudno mówić o kierunkowych badaniach diagnostycznych, które podniosą moc rozpoznania. Można wykonać panel biochemiczny ukierunkowany na metabolizm żelaza, jednak wynik nie da jednoznacznej odpowiedzi.
W charkaterystyce RLS dominują objawy, które są kluczowe. Pacjent samdzielnie może ocenić, czy obserwuje podane zjawiska u siebie.

Spełnienie powyższych kryteriów jest znamienne, lecz nie jednoznacze dla RLS. Diagnostyka różnicowa zawiera inne schorzenia neurologiczne, które należy wykluczyć. Dlatego tak ważna jest konsultacja lekarska!

Restonum

Reklama nowego preparatu na RLS to promocja restonum. Jest to preparat, który zawiera:
  • żelazo,
  • magnez,
  • witaminę C, B6 i B12.

Składniki te można suplementowac w prawidłowej diecie, bez konieczności przyjowania tabletek. Warto o tym pomyśleć, aby nie obciążać wątroby o dodatkowy wysiłek metaboliczny. 
W każdym przypadku, jeśli objawy się pojawiły, nadal utrzymują czy narastają, skonsultuj się z lekarzem. Poczekaj z samoleczeniem i poradź się specjalisty. 


środa, 20 sierpnia 2014

Karmienie naturalne niemowląt


Prawidłowy rozwój dzieci zależy od różnych czynników, wśród których przoduje właściwe żywienie. Noworodki i niemowlęta winny być karmione naturalnie, jeśli nie występują znamienne przeciwwskazania. Pokarm kobiecy jest jedynym, który zapewnia wszystkie składniki odżywcze w potrzebnej propocji. 


Dlaczego naturalnie?

Pokarm kobiecy stanowi najlepsze źródło energii dla noworodka i niemowlęcia.
Unikalny skład mleka kobiecego dostarcza wszystkich, niezbędnych składników w odpowiednich proporcjach. Dotychczas nie opracowano (i prawdopodobnie nigdy taka mieszanka nie powstanie) sztucznego pożywienia, które w pełni dorówna właściwościom mleka kobiecego. Prawidłowe i naturane żywienie dzieci pozwala im osiągnąć odpowiedni stopień rozwoju psychoruchowego i stanu zdrowia.
Karmienie naturalne rozumiane jest jako wyłączne karmienie dziecka mlekiem kobiecym przez okres pierwszych miesięcy życia, dalej w towarzystwie pokarmów uzupełniających aż do końca pierwszego roku życia.

Zalety karmienia naturalnego

Niemowlęta karmione mlekiem matki rzadziej podlegają zakażeniom bakteryjnym i łagodniej je przechodzą. Niektóre publikacje donoszą, że karmienie naturalne zmniejsza ryzyko:
  • nagłego zgonu niemowląt,
  • cukrzycy typu I,
  • choroby Leśniowskiego -Crohna,
  • wrzodziejącego zapalenia jelita grubego,
  • alergii.


Technika i zasady karmienia naturalnego

Technikę karmienia dziecka należy szkolić jeszcze przed porodem. Jest to także okazja, by wspomnieć o korzyściach karmienia piersią.
Noworodek w pierwszych dniach uczy się ssania z piersi. Silny odruch pojawia się od 30 minut do 2h po porodzie, zatem od razu powinien być przystawiony do piersi (nawet bez obmycia dziecka). Wzmacnia to odruch ssania, wywołuje powstanie więzi między matką i dzieckiem oraz pozwala skolonizować skórę dziecka florą bakteryjną matki. 

Pozycja karmienia powinna być wygodna dla matki i dziecka. Kobieta winna znaleźć sobie właściwą pozycję, w której będzie karmić dziecko. Niemowlę powinno być zwrócone całym ciałem do matki, usta ułożone dokładnie na wysokości brodawki sutkowej.
Kobieta powinna trzymać pierś od dołu (czterema palcami) i z góry (kciukiem). Należy pogłaskać usta dziecka sutkiem lub opuszkiem palca. Jest to wyraźny sygnał dla dziecka, że nastąpi karmienie. Po otwarciu ust przez dziecko, należy podstawić brodawkę w taki sposób, by dziecko objęło ją szeroko ustami, wraz z otoczeniem. Zbyt płytki uchwyt powoduje nieefektywne ssanie i brak przepływu pokarmu.
Prawidłowo karmione dziecko jest spokojne, nie wypuszcza brodawki z ust do czasu, kiedy nie będzie najedzone. Matka nie powinna odczuwać bólu lub innego dyskomfortu (ze strony brodawki / piersi).
Dziecko zaspokaja głód w ciągu 3-4 minut pobierania pokarmu, a jednorazowe karmienie nie powinno przekraczać 20 minut. Niemowlę nie powinno spać przy piersi i nie powinno być długo karmione.
Należy karmić raz z jednej, a raz z drugiej piersi. Zapewnia to równomierną produkcję mleka i daje odpoczynek dla wcześniej drażnionej brodawki.
Karmienie przerywamy wkłądając palec w kącik ust, między dziąsła. Jeśli niemowlę jest nadal głodne (a karmienie przebiega prawidłowo), należy przystawić je do drugiej piersi.

Kiedy karmić? Jak się przygotować?

Dziecko powinno być karmione "na rządanie", czyli wtedy, gdy samo domaga się pokarmu. Noworodek upomni się o pokarm 12. do 18. razy na dobę, a z czasem liczba ta zmaleje. Karmienie dziecka o sztywno i sztucznie ustalonych porach dnia może powodować drażliwość dziecka i przepełnienie piersi lub spadek produkcji mleka.
Kobieta przed karmieniem nie musi przygotowywać brodawek ani ich stymulować. Usta dziecka są odpowidnim bodźcem.
Nie ma potrzeby mycia brodawek sutkowych przed każdym karmieniem. Piersi są naturalnie nawilżane i dezynfekowane przez specjalną wydzielinę. Po karmieniu właściwe jest posmarowanie brodawki i otoczenia kilkoma kroplami pokarmu. Ważny jest dostęp powietrza i promieni słonecznych do piersi i brodawek.

Czy mleko matki można przechować?

Jest to możliwe przy zastosowaniu opracowanych regół. Trzymając się wytycznych warszawskiego Instytutu Matki i Dziecka, pokarm należy odciągnąć do sterylnego, jednorazowego pojemnika. Pokarm tak pobrany można przechować przez:

  • 10-12 godzin w temperaturze 18-20 st. C.,
  • 48 godzin w lodówce (3-8 st. C.),
  • do 6 miesięcy w zamrażarce (-18 do -20 st. C.).

Rozmrażanie mleka powinno odbywać się w temperaturze pokojowej, bowiem podgrzewanie niszczy komponenty immunologiczne. Mleka nie można podgrzewać w kuchence mikrofalowej, bo powoduje to zmianę struktury białek. Rozmrożone mleko należy podać dziecku do 9. godzin od podgrzania.

Piśmiennictwo
1. Krawczyk M., Pokarm kobiecy [w:] Propedeutyka pediatrii. PZWL, Poznań 2002, 151-153.
2. Jankowski A. (red.), Pokarm kobiecy a mleko krowie [w:] Kompendium pediatrii praktycznej. Cornetis, Wrocław 2010, 567-570.

środa, 13 sierpnia 2014

Apteczka samochodowa


Apteczka samochodowa jest jednym z podstawowych elementów wyposażenia każdego samochodu. Wiedzą to wszyscy kierowcy i w większości aut jest ona dostępna. Niestety jej zawartość bywa różna. Jedne są niekompletne, a inne obfitują w materiał opatrunkowy... niestety już nieużyteczny. Czas odświeżyć apteczkę, bo ma pomóc w kryzysowej sytuacji.


Skład apteczki

Apteczka stanowi narzędzie pracy dla osoby udzielającej pierwszą pomoc. Z tego względu powinna być wygodna w obsłudze i profesjonalnie wyposażona. Każdy przedmiot winien mieć własne miejsce, aby szybko wybrać potrzebny materiał, ratując życie.
Wyposażenie apteczki zależy od tego, w jakiej sytuacji ma się przydać. Nie każdy ma równe zdolności udzielania pierwszej pomocy, stąd wyposażenie podzielę na podstawowe i dodatkowe.
Podstawowe wyposażenie apteczki to must have, bez którego nie powinniśmy wybierać się w podróż samochodem. Niezbędne elementy to:
  • rękawiczki jednorazowe (przynajmniej 2 pary, lateksowe lub inne),
  • jednorazową maskę do sztucznego oddychania,
  • jałowe kompresy - zalecam jedno opakowanie mniejszych i jedno opakowanie większych gazików,
  • opaska dziana - zwykły bandaż, przynajmniej jedna sztuka (zalecam minimum dwa, jeden mniejszy a drugi większy),
  • bandaż elastyczny,
  • chusta trójkątna,
  • zwykły plaster bez opatrunku,
  • opakowanie plastrów z opatrunkiem,
  • nożyczki,
  • środek dezynfekujący - mała butelka wody utlenionej lub gaziki nasączone środkiem odkażającym (min. 5 szt.).

Wyposażenie dodatkowe:
  • koc termiczy,
  • siatka opatrunkowa - Codofix,
  • opatrunek hydrożelowy,
  • pęseta,
  • agrafki.

W Unii Europejskiej stosuje się niemiecką normę DIN 13164, która określa skład apteczki samochodowej. Jest on tożsamy z wyżej wymienionymi materiałami, a dodatkowo zawiera: opatrunek osobisty G i M oraz instrukcję udzielania pierwszej pomocy.

sobota, 9 sierpnia 2014

Krew jako lek - krwiodawstwo i krwiolecznictwo


Porównałbym człowieka do złożonej maszyny, która składa się z wielu podzespołów. Neurony stanowią kable, które koordynują pracę każdej komórki. Mózg to taki komputer pokładowy, który steruje całym organizmem. Chłodziwem i paliwem napędowym jest krew. Czerwona ciecz, która opływa nasz organizm, pozwala nam żyć, a bez niej pozostaje nam... szrot.


Fizjologia

Krew to czerwona ciecz, która krąży w naczyniach krwionośnych (żyłach i tętnicach). Spełnia ona wiele funkcji, które pozwalają nam funkcjonować:
  • transportuje substancje odżywcze,
  • odprowadza zbędne metabolity do narządów wydalania,
  • rozprowadza tlen,
  • zabiera dwutlenek węgla,
  • chroni nas przed infekcjami,
  • zabezpiecza przed krwawieniem,
  • transportuje witaminy i hormony
  • oraz reguluje temperaturę ciała.

Mnogość funkcji mozliwa jest do spełnienia dzięki unikalnym składnikom z jakich składa się krew. Wbrew pozorom, ten rubinowy płyn nie jest jednorodny. 
Krew składa się z elementów morfotycznych (komórek) oraz z osocza. Osocze to przejrzysty roztwór, w którym zawieszone są elementy niekomórkowe (substanecje chemiczne: np. białka, witaminy, hormony). Tworzy ono macierz dla elementów komórkowych.
Komórki jakie znajdziemy we krwi to:
  • erytrocyty - to one nadają czerwony kolor krwi, transportują gazy oddechowe (głównie tlen),
  • leukocyty - krwinki białe, które stanowią ruchome jednostki układu odpornościowego - inaczej mówiąc, to rycerze, którzy przemierzają trakty i bronią nas przed najeźdźcami.
  • płytki krwi - to małe "deseczki", które tamują krwotoki.

Skąd bierze się krew? Jest ona produkowana już za życia płodowego w wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym, a po 20 r.ż. powstaje wyłącznie w szpiku kostnym. 

Współczesna wampiriada

Ongiś krew upuszczano w celach leczniczych, co miało pacjentowi przywrócić stan zdrowia. Dziś wiemy, że metody te miały wątpliwą skuteczność i nie wnosiły wiele do lecznictwa. Z czasem zaczęto rozważać inny schemat - czy można jednej osobie upuścić krwi a drugiej ją przetoczyć? I tak rodziło się krwiodawstwo i krwiolecznictwo.
Dzisiaj nikogo nie szokuje oddawanie krwi w Regionalnych Centrach Krwiodawstwa. Jest to praktyka powszechna, choć mało popularna. Tak wiele słyszymy o honorowym krwiodawstwie, a wciąż banki krwi są puste.


Jak oddać krew?

Jeśli wybierzemy się do RCK celem zasięgnięcia informacji o oddaniu krwi, nikt nas nie przywiąże do krzesła i na siłę nie pobierze krwi. Naprawdę. 
Zanim zaliczysz swój pierwszy raz, możesz poczytać w internecie (strony RCK) o warunkach oddania krwi, kiedy i jak to uczynić. Jeśli uczynisz pierwszy krok, możesz się cofnąć! Nawet na sekundę przed ukłuciem, możesz zrezygnować. Nikt nie spojrzy na Ciebie krzywym okiem. Przecież to Ty chciałeś być bohaterem! Jeśli masz wątpliwości, dopytaj lub zrezygnuj i poczekaj do następnego razu.
Ważne, aby nie nastawiać się negatywnie do pobierania krwi. Honorowe krwiodawstwo nie jest handlem krwią, na którym zbija się fortunę - a tak promują to ludzie co nic nie wiedzą, a dużo gadają.

Jakie są przeciwwskazania?

Oddanie krwi to ważna decyzja. Zanim pobrana zostanie porcja cieczy, trzeba wypenić ankietę ryzyka. Nie każdy może oddać krew. Lista przeciwwskazań jest długa i każdy dawca powinien się z nią zapoznać: link.

Droga krwiodawcy

Czyli kilka kroków, zanim oddasz krew:
Otwórz drzwi i przejdź przez próg RCK.
  • Ochłoń, nie ma się czego bać!
  • Oddaj swoje ubrania w szatni i zarejestruj się w odpowiednim okienku.
  • Przejdź do laboratorium, gdzie pobrana będzie mała próbka krwi. Posłuży ona do wykonania badań dopuszczających Twoją krew do przetoczenia.
  • Usiądź i poczekaj na konsultację lekarską. To dobry moment żeby zapomnieć o pierwszym kłuciu.
  • Teraz czas na badanie lekarskie. Lekarz zbierze z Tobą wywiad i zbada Cię, kwalifikując do donacji. 
  • Wyczekiwany moment! Zaraz zostaniesz bohaterem. Jedno ukłucie i Twoja krew płynie do specjalnego woreczka. Brawo za odwagę!
  • Bohaterze, teraz czas na nagrodę! Odbierz zaświadczenie i zabierz swoje czekolady oraz napój. Należy Ci się!


Być krwiodawcą...

... to wielka satysfakcja. Pomyśl tylko, że ratujesz ludzkie życie. Czy to nie brzmi pozytywnie? Oczywiście, że tak! Potrafisz kogoś uratować! W zamian za ten wspaniały czyn czeka na Ciebie wiele gratyfikacji: link.

poniedziałek, 4 sierpnia 2014

Antykoncepcja naturalna


Naturalne metody antykoncepcji oprate są na biologii cyklu miesięcznego. Ponieważ każda kobieta inaczej wpisuje się w książkowy rozkład miesiączki, a kolejny cykl miesięczny różni się od poprzedniego i następczego, należy z rezerwą stosować naturalne metody antykoncepcji.


Kalendarzyk

Metoda popularnie nazywana kalendarzykiem, oparta jest na różnicy między dniami płodnymi i dniami niepłodnymi kobiety. Obecnie odchodzi się od tego sposobu antykoncepcji, ponieważ niesie on ze sobą duże ryzyko błędu. Dni płodne wyznacza się na podstawie cyklu miesięcznego, a w każdej miesiączce mogą się one pojawić nieco wcześniej lub później.
Jak korzysta się z tej metody? Należy wyznaczyć dni, kiedy następuje jajeczkowanie. Proces ten zachodzi około 14. dnia przed krwawieniem miesięcznym, ale może pojawić się do 2. dni wcześniej lub później.

Metoda termiczna

Druga i równie popularna metoda jak pierwsza, polega na mierzeniu ciepłoty ciała. W okresie owulacji następuje wzrost podstawowej temperatury o ok. 0,5 st. C, a stan ten utrzymuje się około 3. dni. Jest to czas płodny, kiedy kobieta zdolna jest zajść w ciążę. Aby wyznaczyć okres niepłodności przedowulacyjnej, należy odjąć od pierwszego dnia wzrostu temperatury co najmniej  6-8 dni. Trudne, prawda? I w dodatku bardzo orientacyjne.

Pamiętajmy także, że temperatura ciała jest uwarunkowana wieloma czynnikami i zmienia się nawet w ciągu doby.

Obserwacja śluzu szyjkowego

Inaczej mówiąc: metoda Billingsów, w myśl której kobieta obserwuje postaci śluzu szyjkowego. Śluz przypadający na okres płodny jest:
  • śliski,
  • przejrzysty, 
  • szklisty,
  • elastyczny,
  • ciągnący się.

Lepki i gęsty śluz zwany gestagennym obserwuje się w dniach pozaowulacyjnych (niepłodnych). Jego konsystencja stanowi poważną przeszkodę dla plemników, które giną pod działaniem kwaśnego pH pochwy. Bezpieczny seks uważany jest za stosunek ok. 3. dni po wystąpieniu gęstej wydzieliny.

Obserwacja ciała i objawów towarzyszących

Metoda trudna i wymagająca pełnego zrozumienia ciała kobiety przez nie same. Łączy ona w sobie metody wyżej wymienione oraz:
  • obserwacja ujścia szyjki macicy,
  • stan błony śluzowej narządów rodnych,
  • zmiany samopoczucia,
  • wystąpienie dolegliwości bólowych,
  • zmiany cery,
  • subtelne zmiany wyglądu.


Stosunek przerywany

Trudny do spełnienia, kiedy emocje i naturalny stan podniecenia kontrolują nasze ruchy. Więcej komentować nie trzeba jak tyle, że brak kontaktu gamet na pewno nie zaowocuje zaplemnieniem i ciążą.


Wstrzemięźliwość

Jedynie w 100% naturalna metoda antykoncepji. W przypadku popędu wypij zimną szklankę wody, a wiadrem pełnym zimnej wody oblej swoje ciało.