Karmienie naturalne niemowląt
Prawidłowy rozwój dzieci zależy od różnych czynników, wśród których przoduje właściwe żywienie. Noworodki i niemowlęta winny być karmione naturalnie, jeśli nie występują znamienne przeciwwskazania. Pokarm kobiecy jest jedynym, który zapewnia wszystkie składniki odżywcze w potrzebnej propocji.
Dlaczego naturalnie?
Pokarm kobiecy stanowi najlepsze źródło energii dla noworodka i niemowlęcia.
Unikalny skład mleka kobiecego dostarcza wszystkich, niezbędnych składników w odpowiednich proporcjach. Dotychczas nie opracowano (i prawdopodobnie nigdy taka mieszanka nie powstanie) sztucznego pożywienia, które w pełni dorówna właściwościom mleka kobiecego. Prawidłowe i naturane żywienie dzieci pozwala im osiągnąć odpowiedni stopień rozwoju psychoruchowego i stanu zdrowia.
Karmienie naturalne rozumiane jest jako wyłączne karmienie dziecka mlekiem kobiecym przez okres pierwszych miesięcy życia, dalej w towarzystwie pokarmów uzupełniających aż do końca pierwszego roku życia.
Zalety karmienia naturalnego
Niemowlęta karmione mlekiem matki rzadziej podlegają zakażeniom bakteryjnym i łagodniej je przechodzą. Niektóre publikacje donoszą, że karmienie naturalne zmniejsza ryzyko:
- nagłego zgonu niemowląt,
- cukrzycy typu I,
- choroby Leśniowskiego -Crohna,
- wrzodziejącego zapalenia jelita grubego,
- alergii.
Technika i zasady karmienia naturalnego
Technikę karmienia dziecka należy szkolić jeszcze przed porodem. Jest to także okazja, by wspomnieć o korzyściach karmienia piersią.
Noworodek w pierwszych dniach uczy się ssania z piersi. Silny odruch pojawia się od 30 minut do 2h po porodzie, zatem od razu powinien być przystawiony do piersi (nawet bez obmycia dziecka). Wzmacnia to odruch ssania, wywołuje powstanie więzi między matką i dzieckiem oraz pozwala skolonizować skórę dziecka florą bakteryjną matki.
Pozycja karmienia powinna być wygodna dla matki i dziecka. Kobieta winna znaleźć sobie właściwą pozycję, w której będzie karmić dziecko. Niemowlę powinno być zwrócone całym ciałem do matki, usta ułożone dokładnie na wysokości brodawki sutkowej.
Kobieta powinna trzymać pierś od dołu (czterema palcami) i z góry (kciukiem). Należy pogłaskać usta dziecka sutkiem lub opuszkiem palca. Jest to wyraźny sygnał dla dziecka, że nastąpi karmienie. Po otwarciu ust przez dziecko, należy podstawić brodawkę w taki sposób, by dziecko objęło ją szeroko ustami, wraz z otoczeniem. Zbyt płytki uchwyt powoduje nieefektywne ssanie i brak przepływu pokarmu.
Prawidłowo karmione dziecko jest spokojne, nie wypuszcza brodawki z ust do czasu, kiedy nie będzie najedzone. Matka nie powinna odczuwać bólu lub innego dyskomfortu (ze strony brodawki / piersi).
Dziecko zaspokaja głód w ciągu 3-4 minut pobierania pokarmu, a jednorazowe karmienie nie powinno przekraczać 20 minut. Niemowlę nie powinno spać przy piersi i nie powinno być długo karmione.
Należy karmić raz z jednej, a raz z drugiej piersi. Zapewnia to równomierną produkcję mleka i daje odpoczynek dla wcześniej drażnionej brodawki.
Karmienie przerywamy wkłądając palec w kącik ust, między dziąsła. Jeśli niemowlę jest nadal głodne (a karmienie przebiega prawidłowo), należy przystawić je do drugiej piersi.
Kiedy karmić? Jak się przygotować?
Dziecko powinno być karmione "na rządanie", czyli wtedy, gdy samo domaga się pokarmu. Noworodek upomni się o pokarm 12. do 18. razy na dobę, a z czasem liczba ta zmaleje. Karmienie dziecka o sztywno i sztucznie ustalonych porach dnia może powodować drażliwość dziecka i przepełnienie piersi lub spadek produkcji mleka.
Kobieta przed karmieniem nie musi przygotowywać brodawek ani ich stymulować. Usta dziecka są odpowidnim bodźcem.
Nie ma potrzeby mycia brodawek sutkowych przed każdym karmieniem. Piersi są naturalnie nawilżane i dezynfekowane przez specjalną wydzielinę. Po karmieniu właściwe jest posmarowanie brodawki i otoczenia kilkoma kroplami pokarmu. Ważny jest dostęp powietrza i promieni słonecznych do piersi i brodawek.
Czy mleko matki można przechować?
Jest to możliwe przy zastosowaniu opracowanych regół. Trzymając się wytycznych warszawskiego Instytutu Matki i Dziecka, pokarm należy odciągnąć do sterylnego, jednorazowego pojemnika. Pokarm tak pobrany można przechować przez:
- 10-12 godzin w temperaturze 18-20 st. C.,
- 48 godzin w lodówce (3-8 st. C.),
- do 6 miesięcy w zamrażarce (-18 do -20 st. C.).
Rozmrażanie mleka powinno odbywać się w temperaturze pokojowej, bowiem podgrzewanie niszczy komponenty immunologiczne. Mleka nie można podgrzewać w kuchence mikrofalowej, bo powoduje to zmianę struktury białek. Rozmrożone mleko należy podać dziecku do 9. godzin od podgrzania.
Piśmiennictwo
1. Krawczyk M., Pokarm kobiecy [w:] Propedeutyka pediatrii. PZWL, Poznań 2002, 151-153.
2. Jankowski A. (red.), Pokarm kobiecy a mleko krowie [w:] Kompendium pediatrii praktycznej. Cornetis, Wrocław 2010, 567-570.
2. Jankowski A. (red.), Pokarm kobiecy a mleko krowie [w:] Kompendium pediatrii praktycznej. Cornetis, Wrocław 2010, 567-570.