sobota, 9 sierpnia 2014

Krew jako lek - krwiodawstwo i krwiolecznictwo


Porównałbym człowieka do złożonej maszyny, która składa się z wielu podzespołów. Neurony stanowią kable, które koordynują pracę każdej komórki. Mózg to taki komputer pokładowy, który steruje całym organizmem. Chłodziwem i paliwem napędowym jest krew. Czerwona ciecz, która opływa nasz organizm, pozwala nam żyć, a bez niej pozostaje nam... szrot.


Fizjologia

Krew to czerwona ciecz, która krąży w naczyniach krwionośnych (żyłach i tętnicach). Spełnia ona wiele funkcji, które pozwalają nam funkcjonować:
  • transportuje substancje odżywcze,
  • odprowadza zbędne metabolity do narządów wydalania,
  • rozprowadza tlen,
  • zabiera dwutlenek węgla,
  • chroni nas przed infekcjami,
  • zabezpiecza przed krwawieniem,
  • transportuje witaminy i hormony
  • oraz reguluje temperaturę ciała.

Mnogość funkcji mozliwa jest do spełnienia dzięki unikalnym składnikom z jakich składa się krew. Wbrew pozorom, ten rubinowy płyn nie jest jednorodny. 
Krew składa się z elementów morfotycznych (komórek) oraz z osocza. Osocze to przejrzysty roztwór, w którym zawieszone są elementy niekomórkowe (substanecje chemiczne: np. białka, witaminy, hormony). Tworzy ono macierz dla elementów komórkowych.
Komórki jakie znajdziemy we krwi to:
  • erytrocyty - to one nadają czerwony kolor krwi, transportują gazy oddechowe (głównie tlen),
  • leukocyty - krwinki białe, które stanowią ruchome jednostki układu odpornościowego - inaczej mówiąc, to rycerze, którzy przemierzają trakty i bronią nas przed najeźdźcami.
  • płytki krwi - to małe "deseczki", które tamują krwotoki.

Skąd bierze się krew? Jest ona produkowana już za życia płodowego w wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym, a po 20 r.ż. powstaje wyłącznie w szpiku kostnym. 

Współczesna wampiriada

Ongiś krew upuszczano w celach leczniczych, co miało pacjentowi przywrócić stan zdrowia. Dziś wiemy, że metody te miały wątpliwą skuteczność i nie wnosiły wiele do lecznictwa. Z czasem zaczęto rozważać inny schemat - czy można jednej osobie upuścić krwi a drugiej ją przetoczyć? I tak rodziło się krwiodawstwo i krwiolecznictwo.
Dzisiaj nikogo nie szokuje oddawanie krwi w Regionalnych Centrach Krwiodawstwa. Jest to praktyka powszechna, choć mało popularna. Tak wiele słyszymy o honorowym krwiodawstwie, a wciąż banki krwi są puste.


Jak oddać krew?

Jeśli wybierzemy się do RCK celem zasięgnięcia informacji o oddaniu krwi, nikt nas nie przywiąże do krzesła i na siłę nie pobierze krwi. Naprawdę. 
Zanim zaliczysz swój pierwszy raz, możesz poczytać w internecie (strony RCK) o warunkach oddania krwi, kiedy i jak to uczynić. Jeśli uczynisz pierwszy krok, możesz się cofnąć! Nawet na sekundę przed ukłuciem, możesz zrezygnować. Nikt nie spojrzy na Ciebie krzywym okiem. Przecież to Ty chciałeś być bohaterem! Jeśli masz wątpliwości, dopytaj lub zrezygnuj i poczekaj do następnego razu.
Ważne, aby nie nastawiać się negatywnie do pobierania krwi. Honorowe krwiodawstwo nie jest handlem krwią, na którym zbija się fortunę - a tak promują to ludzie co nic nie wiedzą, a dużo gadają.

Jakie są przeciwwskazania?

Oddanie krwi to ważna decyzja. Zanim pobrana zostanie porcja cieczy, trzeba wypenić ankietę ryzyka. Nie każdy może oddać krew. Lista przeciwwskazań jest długa i każdy dawca powinien się z nią zapoznać: link.

Droga krwiodawcy

Czyli kilka kroków, zanim oddasz krew:
Otwórz drzwi i przejdź przez próg RCK.
  • Ochłoń, nie ma się czego bać!
  • Oddaj swoje ubrania w szatni i zarejestruj się w odpowiednim okienku.
  • Przejdź do laboratorium, gdzie pobrana będzie mała próbka krwi. Posłuży ona do wykonania badań dopuszczających Twoją krew do przetoczenia.
  • Usiądź i poczekaj na konsultację lekarską. To dobry moment żeby zapomnieć o pierwszym kłuciu.
  • Teraz czas na badanie lekarskie. Lekarz zbierze z Tobą wywiad i zbada Cię, kwalifikując do donacji. 
  • Wyczekiwany moment! Zaraz zostaniesz bohaterem. Jedno ukłucie i Twoja krew płynie do specjalnego woreczka. Brawo za odwagę!
  • Bohaterze, teraz czas na nagrodę! Odbierz zaświadczenie i zabierz swoje czekolady oraz napój. Należy Ci się!


Być krwiodawcą...

... to wielka satysfakcja. Pomyśl tylko, że ratujesz ludzkie życie. Czy to nie brzmi pozytywnie? Oczywiście, że tak! Potrafisz kogoś uratować! W zamian za ten wspaniały czyn czeka na Ciebie wiele gratyfikacji: link.

2 komentarze:

  1. Dawno temu czytałam, że Polska jest jak kraj trzeciego świata, jest przemysł wydobywczy tj. honorowi krwiodawcy ale brakuje przemysłu przetwórczego tj. firm/instytucji które by wykorzystywały krew do produkcji leków?preparatów. Mam nadzieję, że to się zmieniło ;)
    Udało mi się oddać 5 litrów krwi i pewien lekarz przekonał mnie żebym przestała. Mam niskawy poziom hemoglobiny, ok 12,0 czy oddawałam co 3-4 miesiące czy raz w roku.

    OdpowiedzUsuń
  2. Heh, niedawno byłem z koleżanką, chciała oddać krew (i oddała) ale bała się iść sama xD.

    OdpowiedzUsuń