niedziela, 14 grudnia 2014

Pasożyty przewodu pokarmowego


Zakażenia pasożytnicze zajmują wysoką pozycję wśród chorób, które dotykają człowieka. Bliski kontakt ze zwierzętami, odpoczynek na łonie natury czy pośpiech w higienie warzyw i owoców, mogą skutkować zakażeniem. Czasami trzeba włączyć podwójną czujność, aby nie adoptować nowego pupila.


Pasożyty

Pasożyty, często nazywane robakami, nie zawsze nimi są. Choć popularnie stosujemy te słowa zamiennie, w biologii i parazytologii nie są one synonimami. W życiu codziennym nie ma to większego znaczenia, stąd nie będę rozwijać problemu nomenklatury.
To co ważne, to wiedza o podstawowych zakażeniach pasożytniczych. Szczególnie dedykuję ją rodzicom, których pociechy są mocno narażone na inokulację pasożytem.


Gardioza

Jest to choroba pasożytnicza dwunastnicy i jelita cienkiego. Epidemiologia zadziwia, w krajach rozwijających się zakażenie może sięgać 50% populacji! 
Choroba zaczyna się od połknięcia cysty. W żołądku kwas solny trawi osłonkę cysty i uwalnia z niej trofozoity. Przylegają one do błony śluzowej jelita cienkiego i powodują destrukcję rąbka szczoteczkowego.
Rezerwuarem pasożyta są ludzie oraz zwierzęta domowe (np. psy i koty). Zakażenie łatwo szczerzy się drogą pokarmową, wyjątkowo szybko przez skażone ręce. Znaczenie ma także skażenie wody.
Okres wylęgania choroby szacuje się na ok. 9 dni.
Gardioza może przebiegać bezobjawowo i wtedy, w większości ustępuje samoistnie. Może pojawić się ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy, który trwa 7 do 14 dni. W  tym przypadku dominuje biegunka i kurczowy ból w nadbrzuszu. Przewlekłe objawy z upośledzeniem wchłaiania związane są z długotrwałą kolonizacją pasożyta i zniszczeniem kosmków jelitowych. Czasami pojawiają się objawy nietypowe, do których może neleżeć wysypka pokrzywkowa, nietolerancja laktozy czy zapalenie pęcherzyka żółciowego czy dróg żółciowych.

Owsica

Tym razem pasożyt zagnieżdża się w jelicie grubym. W Polsce około 16% dzieci w wieku 7 lat jest zakażonych. To duży odsetek i niebezpieczny, bo zakażenie łatwo się przenosi.
Do zarażenia dochodzi przez połknięcie jaj, z których w dwunastnicy uwalnia się larwa. Migruje ona do jelita grubego, gdzie dojrzewa. Dojrzała samica przemieszcza się w okolicę odbytu, gdzie powoduje uporczywy swiąd.
Rezerwuarem owsików są wyłącznie ludzie. Zakażenie szerzy się przez zakażone ręce, skażoną bieliznę, ręcznik, zabawki czy zdekontaminowany pokarm.
Przebieg zazwyczaj jest bezobjawowy, choć bardzo często występuje świąd (głównie nocą). Wtedy samice wychodzę poza przewód pokarmowy, aby złożyć jaja. Swędzenie powoduje drapanie, a to sprzyja reinfekcji.

Glistnica

Glista ludzka w Polsce nie jest mocno rozpowszechniona. Pasożyt występuje głównie na terenach ubogich z niską praktyką higieniczną.
Glista jest dużym robakiem, który może osiągać do 30 cm długości.
Połknięte jaja inwazyjne zostają zniszczone w jelicie cienkim. Uwolniona larwa przenika do krwioobiegu, gdzie wraz z krwią płynie do naczyń płucnych. Tam robaki przechodzą do światła pęcherzyków płucnych i dostają się do gardła. Dalej z gardła zostają połknięte i ponownie zasiedlają dwunastnicę, gdzie jako formy dorosłe bytują już na stałe.
Rezerwuarem jest człowiek, a zakażenie szerzy się drogą pokarmową.
Podczas zakażenia możemy nie obserwować objawów. Często pojawia się ostry ból brzucha. Masywna inwazja robakami może powodować niedrożność jelit i związane z nią objawy. Glistnicy może towarzyszyć kaszel (przechodzenie robaków do gardła) lub reakcje alergiczne.

Tasiemczyca

W ostatnich latach przybywa zakażeń tasiemcami, a głównym pasożytem jest tasiemiec nieuzbrojony.

Tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony: do zarażenia dochodzi przez zjedzenie surowego mięsa wołowego (tasiemiec nieuzbrojony) lub wieprzowego (tasiemiec uzbrojony) lub rybiego - szczupak, okoń.
Dorosły tasiemiec może osiągać długość do 10 metrów. Bytuje on w jelicie, ale larwy mogą pojawić się w mięśniach, mózgu czy innych przestrzeniach tkankowych.
Bruzdogłowiec szeroki: gospodarzem pośrednim są skorupiaki i ryby. Może osiągać długość do 15 metrów.
Zakażenie zwykle jest bezobjawowe we wczesnej fazie. Później pojawia się niezbyt nasilony ból brzucha, nudności, a z czasem biegunka. Często występuje nadmierny apetyt połączony z utratą masy ciała. Groźnym powikłaniem jest wągrzyca. Bruzdogłowiec szeroki wchłania witaminę B12 i może powodować niedokrwistość złośliwą.
Chory najczęściej zgłasza się do lekarza, ponieważ obserwuje w stolcu człony tasiemca. Objawy zwykle przez dłuższy czas nie niepokoją pacjentów.

1 komentarz:

  1. Miałam fazy na oglądanie pasożytów na youtubie. Mieszkałam z koleżanką, która miała dużego psa, który nie był odrobaczany. Bałam się strasznie, że coś załapałam od niego. Wielu ciekawych informacji jest u Cebie na blogu.

    OdpowiedzUsuń