środa, 19 sierpnia 2015

Męska pigułka antykoncepcyjna - przełom w medycynie?

Od wielu lat lekarze, biolodzy oraz ludzie biznesu zajmują się ulepszaniem technik antykoncepcji. Unowocześniają najmniejsze elementy, od materiału prezerwatyw po substancje czynne i dawki środków farmakologicznych. Antykoncepcja nadal dotyczy płodności kobiet. Czy istnieją środki regulujące uwalnianie męskich komórek rozrodczych? 


Jak to było dotychczas?

Obecnie stosowana przez płeć piękną pigułka antykoncepcyjna, ma dwa podstawowe zadania: 
  • hamuje wydzielanie hormonu FSH, przez co uniemożliwia dojrzewanie pęcherzyka Graffa i tym samym zawartej w nim komórki jajowej; ponadto zatrzymuje owulację, czyli uwolnienie tej komórki do światła jajowodu,
  • zagęszcza i zmienia skład śluzu wydzielanego w szyjce macicy, przez co zwalnia ruch plemników przedzierających się w górę - do jajowodu, utrudniając ewentualne zapłodnienie. 
Warto przypomnieć, że przemiany biochemiczne zachodzące w człowieku są niezwykle złożone. To właśnie dlatego, nikt nie jest w stanie zapewnić 100% zabezpieczenia przed ciążą, podczas stosowania terapii hormonalnej.


Fabryka gamet

Produkcja męskich komórek rozrodczych, czyli plemników, zachodzi w kilku etapach podczas których rosną i dojrzewają, nabywając specyficznych funkcji.
Sygnał do produkcji plemników, pochodzi z mózgowia, a dokładnie z podwzgórza. Podwzgórze wysyła hormony sterujące właściwą fabryką - jądrem. Jądra, dwa narządy, znajdują się w worku mosznowym (mosznie). Dlaczego mają one tak charakterystyczną lokalizację? Dzięki położeniu poza jamą brzuszną, temperatura ich otoczenia jest o ok. 2 stopnie Celsjusza niższa, niż wnętrze naszego ciała (37°C). Jest to ważne, ponieważ już jeden stopień różnicy może spowolnić lub nawet zatrzymać prokreacyjną linię produkcyjną.
Plemniki powstają w konkretnej części jądra, tzw. kanalikach nasiennych. Są to wielometrowe, U-kształtne przewody, budujące większą część narządu. Powstałe komórki przedostają się dalej do pęcherzyków nasiennych.  W tym miejscu dojrzałe plemniki są czasowo magazynowane.

Jeden pełny proces powstawania i dojrzewania plemników - spermatogeneza, trwa około 72 dni. Cały cykl rozpoczyna się podziałem jednej z komórek budujących ścianę kanalika nasiennego. W pierwszej kolejności rozwija się główka plemnika. Dalej wykształcona zostaje witka i plemnik uwalniany jest do światła kanalika. Witka jako narząd ruchu, pozwala poruszać się w kierunku najądrza. W najądrzu komórka pozostaje około 3 tygodni, podczas których nabywa pełnej dojrzałości i gotowości do zapłodnienia.
Plemniki wykazują ruchliwość. Jest to zdolność do czynnego przemieszczania się przy pomocy ruchu witki. Plemniki posiadają ją przez wiele dni, jednak jeśli w tym czasie nie dojdzie do wytrysku, tracą witalność i obumierają. Organizm pozbywa się ich poprzez polucje nocne, bądź przy okazji najbliższej ejakulacji.
Warunkiem prawidłowego rozwoju i dorastania męskich gamet jest obecność odpowiedniej ilości hormonów FSH, LH oraz testosteronu. Brak lub niedostatek któregoś z nich powoduje spadek wydajności spermatogenezy, a nawet jej zanik.

Czasowa blokada męskiej płodności

Męska antykoncepcja jest możliwa? Do tego właśnie dążą specjaliści z Columbia University. Naukowcy zamiast hormonów chcą bazować na... witaminie A. Witamina ta stanowi cały zbiór retinoidów, wśród których znajduje się kwas retinowy. To w nim naukowcy pokładają największe nadzieje, ponieważ jego obecność jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i dojrzewania plemników.
Seria badań przeprowadzona na myszach potwierdziła, iż nawet niewielkie dawki owej "męskiej pigułki antykoncepcyjnej" zapobiegają ciąży. Tabletka zawiera związki blokujące swoiste receptory dla wcześniej wspomnianego kwasu retinowego. Zaburza to spermatogenezę jednocześnie nie upośledzając innych funkcji witaminy A w organizmie (jak np. udział w procesie widzenia).
Badania pokazały również, że podobnie jak w przypadku antykoncepcji "żeńskiej" ta "męska" również jest odwracalna. Produkcja plemników zostaje wznowiona już po kilku dniach od zaprzestania przyjmowania inhibitorów.
Eksperyment na myszach nie dostarczył informacji o skutkach ubocznych, a tym samym przeciwwskazaniach do stosowania tej metody. Jest więc szansa, iż blokery kwasu retinowego okażą się bezpieczniejsze dla zdrowia w stosunku do obecnie stosowanych hormonów.
Znając podejście mężczyzn do antykoncepcji mechanicznej, trzeba się zastanowić: czy statystyczny Kowalski będzie chciał taką pigułkę zażywać? 

0 komentarze:

Prześlij komentarz