Uwaga na kleszcze!
Kleszcze są ssącymi krew pasożytami wielu kręgowców, także człowieka. Występują powszechnie na terenach lesistych i wiejskich. Ostatnimi czasy, coraz częściej zasiedlają aglomeracje miejskie, gdzie bytują w parkach, na łąkach czy nawet w piwnicach. Te małe stawonogi mogą wyrządzić wiele szkody.
Struktura i fizjologia
Kleszcze obejmują dwie rodziny: Ixodidae - kleszcze twarde oraz Argasidae - kleszcze miękkie. Podziału dokonano na podstawie obecności twardego pancerza (scutum) chroniącego ciało owada - występuje on u Ixodidae. Kleszcze są małe, dlatego czasami ich nie zauważamy. Dorosła i głodna samica ma ok. 3 - 4 mm długości, podczas gdy samiec 2,5 mm. W przedniej części ciała stawonogi te posiadają specjalny aparat kłująco-ssący, który umożliwia im przebicie skóry i ssanie krwi.
Cykl życiowy kleszczy jest czteroetapowy i zawiera stadium jaja, larwy, nimfy i postaci dorosłej. Ludzi zwykle gryzie dorosły kleszcz, ale wszystkie postaci zdolne są do ssania krwi i mogą stać się naszymi ektopasożytami.
Aktywność pasożytów
Kleszcze nie są równie aktywne przez cały rok. Swoje żerowanie rozpoczynają na przełomie marca i kwietnia, a kończą późną jesienią. W ciągu roku przypadają dwa okresy maskymalnej aktywności - jest to przełoma maja i czerwca oraz wrzesień i październik.
W ciągu dnia stawonogi te wykazują intensywniejszy tryb życią pomiędzy godziną 9. a 12. oraz 17. a 20. Podane ramy czasowe powinny stanowić dla nas sygnał, kiedy należy zwiększyć naszą czujność.
Ugryzienie
Kleszcz, który dostał się na powierzchnię naszej skóry, będzie szukał miejsca ciemnego, ciepłego i wilgotnego. Dlatego tak często spotykamy je w dole pachowym czy pachwinie. Kiedy insekt wybierze miejsce żerowania, za pomocą aparatu kłująco-ssącego przebija skórę gospodarza. Aparat ten posiada liczne poprzeczne wypustki, które kotwiczą kleszcza w ranie i chronią przed oderwaniem.
W trakcie nakłucia skóry kleszcze produkują duże ilości śliny, którą wprowadzają do rany. Zawiera ona wiele substancji biologicznie czynnych, które działają znieczulająco i przeciwzakrzepowo.
Kleszcze miękkie żerują krótko, a czas ten wynosi od kilku minut do kilku godzin. Kleszcze twarde potrafią ssać krew nawet przez 7 - 9 dni.
Usuwanie kleszcza
Prawidłowe usunięcie kleszcza jest bardzo ważne dla naszego zdrowia. Nie należy czekać, aż insekt sam odpadnie, bo zwiększamy czas ekspozycji na patogeny, które dostają się do naszego krążenia wraz ze śliną kleszcza.
Nie stosuj domowych porad! Masło, margaryna, olej, przypalanie kleszcza czy ścieranie go ręcznikiem to beznadziejne pomysły, tragiczne w skutki. Zabiegi te denerwują kleszcza, który intensyfikuje produkcję śliny. Im więcej tej wydzieliny wprowadzi do naszego organizmu, tym poważniejsze konsewencje.
Kleszcza należy usunąć pensetą z cienkimi końcami. Złap go mocno, jak najbliżej wkłucia. Następnie energicznie, prostopadle do wkłucia, wyciągnij insekta. Ranę zdezynfekuj i zobacz, czy nie zostały w niej fragmenty pasożyta. Rana musi być czysta.
Film instruktażowy (od 3:12):
Jeśli masz problem z samodzielnym usunięciem kleszcza lub boisz się go wyciągać, zgłoś się jak najszybciej do lekarza!
Co powinno niepokoić
Ugryzienie kończy się zwykle niewielkim stanem zapalnym wokół rany, bez ogólnoustrojowych objawów. Miejsce wkłucia może być bolesne lub swędzieć. Każde odstępstwa od tego stanu powinny zwiększyć naszą czujność.
Zgłoś się do lekarza, kiedy:
- rumień wokół ukąszenia powiększa się i osiąga średnicą powyżej 5. centymetrów,
- 7. do 14. dni po ukąszeniu pojawią się objawy grypopodobne,
- wystąpi paraliż / ograniczenie ruchomości zaczynąjce się od miejsca wkłócia,
- pojawi się gorączka bez jasnej przczyny.
Bądź czujny!
Choroby przenoszone przez kleszcze
Te małe stawonogi stanowią transfer wielu chorób. Odpowiedzialne są za przenoszenie takich pategenów jak wirusy, bakterie czy pierwotniaki. Oto niektóre choroby, którym pośredniczą kleszcze:
- borelioza, zwana także chorobą z Lyme,
- gorączka plamista Gór Skalistych,
- ehrlichioza,
- gorączka kleszczowa Kolorado,
- gorączka powrotna,
- tularemia,
- kleszczowe zapalenie mózgu,
- babezjoza.
Posty
0 komentarze:
Prześlij komentarz