piątek, 24 października 2014

Problemy w karmieniu piersią

Autor: Unknown • 06:00 • 0 Komentarze


Karmienie naturalne jest najwłaściwszą metodą żywienia dziecka w pierwszym okresie życia. Niestety, czasem pojawiają się problemy, które utrudniają ten sposób żywienia niemowlęcia. Ból piersi, zastój pokarmu i uszkodzenie brodawek sutkowych to najczęstsze problemy karmiących matek.


Zbyt mała ilość pokarmu

Problemy w laktacji mogą wyrażać się małą ilością pokarmu. Stan ten najłatwiej uchwycić przez obserwację niepokoju u dziecka w okresie karmienia. Może ono oznaczać niezaspokojenie głodu i potrzebę dostarczenia większej ilości pokarmu.
Ilość powstającego pokarmu jest regulowana przez częstość i długość karmień. Często opróżniane piersi są intensywnie stymulowane do ciągłej produkcji mleka. Jest to sygnał o dużym zapotrzebowaniu na pokarm, co mobilizuje gruczoły do sekrecji płynu. Łatwo zrozumieć, że dopajanie czy sztuczne dokarmianie dziecka wycisza jego głód na pokarm naturalny. Powoduje to rzadsze przystawianie do piersi i słabszą stymulację do produkcji mleka. Na tej drodze może dojść do stopniowego wyciszania laktacji, co w pewnym momencie spowoduje produkcję zbyt skąpego pokarmu.
Kiedy dziecko po karmieniu jedną piersią jest nadal głodne, należy przystawić go do piersi drugiej. Jeśli nadal pokarmu jest za mało, należy zwiększyć częstotliwość karmień.
Matka karmiąca powinna unikać sytuacji stresowych, które mogą przyczynić się do słabej produkcji pokarmu. W okresie karmienia należy zadbać o odpowiednią dietę i wypoczynek. Jak się okazało, napary z anyżu, kopru włoskiego czy ogrodowego, kminku i oregano pozytywnie wpływają na laktację. Zaleca się stosowanie jednej trzeciej szklanki naparu 3-4 razy dziennie przez 7-10 dni.

Zbyt duża ilość pokarmu

Znacznie rzadziej kobiety niepokoi zbyt duża ilość pokarmu. W takich przypadkach mleko moze samoistnie wypływać przez brodawkę lub pojawiać się po stronie przeciwległej w momencie karmienia. Zastój pokarmu nie jest przyjemny i może powodować uczucie rozrywania piersi, obrzmienie gruczołu, ucieplenie i stan zapalny. W przypadku zalegania treści, należy odciągnąć nadmiar mleka po nakarmieniu dziecka. Dodatkową porcję można przechować w lodówce lub zamrażarce wg. pewnych zasad (zobacz).
Ból piersi można łagodzić okladami z lodu. Zaleca się długotrwałe i jednostronne karmienie, co zmniejsza stymulację w piersi, którą oszczędzamy. Ilość produkowanego mleka można zmniejszyć przez wypijanie małej ilości płynów. Herbata z szałwi także wykazuje właściwości hamujące laktację.

Bolesność i uszkodzenie brodawek sutkowych

Bolesność często towarzyszy karmiącym. Może być ona wynikiem nadmiernej eksploatacji brodawki i w takich wypadkach często występuje w 3-6 dobie po porodzie. Dyskomfort często mija podczas karmienia, przy aktywacji odruchu wypływu pokarmu.
Bolesność i uszkodzenia brodawek nie mają związku z częstością i czasem trwania karmień, jak dowiedli naukowcy. Obecnie nie zaleca się tzw. hartowania brodawek, a intensywna pielęgnacja spirytusem lub mydłem usuwa naturalną substancję ochronną.


Metoda leczenia uszkodzeń jest zależna od mechanizmu sprawczego. Najłatwiej jest skorygować technikę karmienia pod warunkiem, że dziecko było źle przystawiane do piersi. Dla zmniejszenia bólu można stosować leki przeciwbólowe jak paracetamol czy ibuprofen w odpowiednich dawkach, równych odstępach z poszanowaniem zaleceń lekarza lub farmaceuty. 
Powszechnie dostępne maści i kremy możemy stosować dla redukcji bólu i nawilżenia brodawek. Jednym z popularniejszych środków jest lanolina. 
Obecnie nie zaleca się stosowania ochraniaczy na brodawki, bowiem upośledzają one mechanizm ssania piersi. Jest to negatywne z punktu widzenia pobierania pokarmu przez dziecko.
W poważnych przypadkach, których nie udaje się rozwiązać samodzielnie, należy skonsultować się z lekarzem lub położną.

Zastój pokarmu i zapalenie piersi 

Zastój pokarmu najczęsciej występuje w pierwszym tygodniu po porodzie. Jest to naturalny stan, kiedy dochodzi do bardzo intensywnej produkcji pokarmu w wyniku aberracji hormonalnych. Patologicznymi przyczynami nadmiaru pokarmu mogą być:
  • obniżenie częstości lub długości karmień,
  • pominięcie karmienia - np. nocnego,
  • dopajanie lub dokarmianie sztuczne dziecka,
  • zamknięcie drożności przewodu mlecznego lub wyprowadzającego.

Objawy zastoju pokarmu to:
  • ból,
  • uczucie ściskania,
  • pulsacja w piersiach,
  • stan podgorączkowy.

Zabiegi redukujące ilość pokarmu powinny przynieść ulgę. Kiedy tak się nie dzieje, należy zgłosić się do lekarza.
Zapalenie piersi początkowo manifestuje się wzrostem temperatury do 38,5 - 39 stopni Celcjusza. W tym okresie dołączają się objawy grypopodobne:
  • dreszcze,
  • ból głowy,
  • bóle kostno-mięśniowe,
  • ogólne osłabienie.

Pierś lub jej fragment jest zaczerwieniona, obrzmiała, ocieplona i bolesna. Rozpoznanie zapalenia piersi wymusza odpowiednie postępowanie terapeutyczne. Najczęściej podaje się antybiotyki bez wykonywania badań dodatkowych, po które sięgamy w przypadku braku poprawy.


Jak zachować się przy zapaleniu piersi? Należy:
  • karmić często, najlepiej co 2 godziny zwłaszcza z piersi chorej,
  • odciągać pokarm, jeśli dziecko nie ssie,
  • zmieniać pozycję do karmienia,
  • stosować zimne okłady po karmieniu celem redukcji bólu i obrzęku,
  • pielęgnować brodawki,
  • nosić nieuciskający biustonosz,
  • unikać silnego masowania i ugniatania piersi.


Piśmiennictwo
1. Krawczyk M., Pokarm kobiecy [w:] Propedeutyka pediatrii. PZWL, Poznań 2002, 151-153.
2. Jankowski A. (red.), Najczęstsze problemy związane z karmieniem piersią [w:] Kompendium pediatrii praktycznej. Cornetis, Wrocław 2010, 574-579.